Jesteś tutaj

Majówka, czyli polskie święta narodowe obchodzone w maju

Nadeszła upragniona majówka. Niewątpliwie każdy z nas kojarzy ją z dniami wolnymi od szkoły lub pracy, a przecież jest ona czymś więcej niż tylko czasem na odpoczynek. Święto Pracy, Dzień Flagi RP oraz Święto Narodowe Trzeciego Maja. Oto kilka ciekawostek związanych z majówkowymi rocznicami.

 

 

 

 

1 maja - Święto Pracy, rocznica wstąpienia Polski do UE

Święto Pracy jest świętem narodowym (International Workers Day) obchodzonym corocznie 1 maja, a w Polsce jest to dzień wolny od pracy. Ma ono za zadanie upamiętniać ogromną tragedię robotników w Chicago, gdzie w 1886 roku podczas protestu i demonstracji przeciwko fatalnym warunkom pracy oraz godzinom pracy, których ilość przekraczała ich możliwości fizyczne. Pracownicy domagali się między innymi, aby zaniesiono 12-godzinny tryb pracy i zamieniono go na  8-godzinny, oraz zwiększenia wynagrodzeń. 1 maja 1886 protestujący rozpoczęli starcia z policją, a 3 maja zginęło 6 robotników.

Ale 1 maja to również rocznica wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Stało się to 17 lat temu, o północy 1 maja 2004 roku. Wraz z naszym krajem do unijnej wspólnoty zostały przyjęte wówczas – Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Było to największe w historii rozszerzenie Unii Europejskiej.

2 maja - Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Dzień ten jest obchodzony corocznie 2 maja ( tego samego dnia obchodzimy również Dzień Polonii oraz Dzień  Polaków za Granicą). Mimo, iż nie jest to ustawowo dzień wolny od pracy zwykle większość firm jest zamknięta, przedłużając tym urlop – majówkę. Podczas tego święta odbywają się liczne obchody, warto więc zaopatrzyć się w kotylion, patriotyczne przypinki do ubrań oraz flagę.

Ciekawym faktem jest również to, że w latach PRL tego dnia był obowiązek zdjęcia flag biało-czerwonych, aby nie powiewały na wietrze w Święto Konstytucji Trzeciego Maja, które władze komunistyczne zniosły. Jak eksponować flagę i barwy narodowe? Oto kilka wskazówek.

Barwy narodowe - określone ustawowo barwy danego państwa. Jest wiele form ich eksponowania. Są noszone na przykład w klapie płaszcza, marynarki lub żakietu w formie kokardy narodowej, w Polsce: biało-czerwonej. Biel umieszczona jest w środku, czyli w sercu kokardy, a czerwień na zewnątrz. Na ubraniu barwy narodowe można nosić także w formie wstążki lub kokardy. Barwy narodowe różnią się od flagi państwowej RP tym, że nie mają określonych proporcji.

Flaga - używany na lądzie, najbardziej rozpowszechniony rodzaj weksyliów [1] o płacie prostokątnym, najczęściej o proporcjach 2:3 lub 1:2 (rzadziej 3:5 lub 5:8). Flaga mocowana jest do liny, za pomocą której wciąga się ją na maszt. Flagi niesione podczas marszów, wywieszane z okien oraz mocowane na słupach i latarniach ulicznych mają płat przymocowany do drzewca. Flaga różni się tym od barw narodowych, że ma określone proporcje. W Polsce to 5:8. Mogą używać jej zarówno władze i instytucje państwowe, jak również obywatele i instytucje prywatne.

[1] Weksylium (liczba mnoga weksylia) - znak rozpoznawczy wykonany z tkaniny, mocowany do drzewca lub liny. Najczęściej występującymi weksyliami są flagi, flagi stolikowe, bannery, bandery (na morzu), sztandary, chorągiewki samochodowe i proporczyki.

Flaga państwowa z godłem - nazwa jednej z dwóch polskich flag państwowych. Ma dwa pasy poziome - u góry biały, u dołu czerwony i herb Rzeczypospolitej Polskiej, zwany godłem państwowym RP, pośrodku pasa białego. Flagi tej mogą używać jedynie polskie przedstawicielstwa i misje (także wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska i lądowiska cywilne oraz cywilne samoloty podczas lotów za granicą.

Sztandar - weksylium, które występuje tylko w jednym egzemplarzu, znak jednostki liniowej sił zbrojnych, szkoły wojskowej, jednostki organizacyjnej Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej lub Policji, straży miejskiej, jednostki samorządu terytorialnego, partii politycznej, stowarzyszenia, związku zawodowego, szkoły itp. Sztandar składa się z dwóch zszytych ze sobą kwadratowych lub prostokątnych płatów tkaniny o odmiennych wzorach i drzewca z głowicą. Trzy skraje płata są obszyte frędzlą. Czwarty skraj jest przymocowany do drzewca, często trwale przy pomocy ozdobnych gwoździ. Głowicą może być grot lub trójwymiarowa figura (najczęściej główne godło występujące na płacie). U nasady głowicy wiąże się szarfę, wstęgę orderu lub ozdobne sznury z chwastami. Sztandary prezentuje poczet sztandarowy, złożony z trzech osób, które stoją w rzędzie. Sztandar trzyma środkowa osoba, a wszystkie mają na piersiach szarfy założone na prawe ramię, związane przy lewym boku i na rękach białe rękawiczki. Szarfy są w barwach jednostki samorządowej, organizacji, instytucji lub szkoły, którą poczet reprezentuje. Jeśli jednostka nie ma własnych barw, szarfy są w polskich barwach narodowych.

Bandera - weksylium określające przynależność państwową jednostek pływających po morzach. Na jednostce pływającej po wodach śródlądowych zamiast bandery wywieszana jest flaga państwowa.

 

ZAPAMIĘTAJ ZASADY

  • Flaga lub banner eksponowane publicznie muszą być czyste i mieć czytelne barwy. Nie mogą być pomięte lub postrzępione.
  • Weksylia mogą pozostawać na maszcie od świtu do zmroku. Jeśli mają pozostać dłużej muszą być odpowiednio oświetlone. 
  • Na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową RP podnosi się (wciąga na maszt) jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.
  • W dniach żałoby narodowej flaga państwowa RP podniesiona jest do połowy masztu. Na maszt stojący wciąga się ją rano na sam szczyt i po chwili powoli opuszcza do połowy wysokości. Wieczorem podnosi się ją na szczyt masztu, po czym powoli całkowicie opuszcza i zdejmuje.
  • Nie powinno się podnosić i wywieszać weksyliów w dni deszczowe i przy silnym wietrze.
  • Flaga nigdy nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody.
  • Flagą nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem. 13
  • Podczas uroczystości flagi na odpowiednich podstawach lub stojakach należy umieścić po lewej stronie pomnika (dla patrzącego na pomnik), w kolejności zgodnej z hierarchią.
  • Flaga nie może służyć jako nakrycie stołu lub opakowanie jakiegoś przedmiotu.
  • Na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów czy rysunków.
  • Powszechny stał się zwyczaj umieszczania na barwach narodowych nazw miejscowości, z których przyjeżdżają kibice na zawody sportowe (na przykład w skokach narciarskich), aby jednak nie naruszać zasad, powinny to być barwy narodowe, a nie flagi o proporcji 5:8.

 

3 maja  - rocznica uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja

230 lat temu 3 maja 1791 r. polscy patrioci uchwalili Konstytucję 3 Maja. Było to wielkie osiągnięcie polskiego Oświecenia dowodzące światłych rozumów i troski o niepodległe państwo jej autorów. Konstytucja uchwalona 3 maja 1791 roku, podczas obrad Sejmu Wielkiego, była ustawą regulującą ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej opartej na monteskiuszowskim trójpodziale władz a także znosiła największe ówczesne bolączki ustrojowe: liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Była też zapowiedzią transformacji gospodarczej państwa. Obecnie oryginał Konstytucji znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o konstytucji majowej, okolicznościach jej powstania, treści, autorach czy też pośpiewać patriotycznie, zapraszamy na strony:

http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/kpol/1791.html
https://muzhp.pl/pl/e/1140/uchwalenie-konstytucji-3-maja
http://a-pesni.org/polsk/3maj.php
https://www.youtube.com/watch?v=QkopQp9Z5Ic

Tymczasem zapraszamy Was do zgłębienia tajemnic słynnego obrazu Jana Matejki i dowiedzenia się więcej o okolicznościach tego wydarzenia, poprzez przeczytanie interaktywnego opisu obrazu, znajdującego się pod tym linkiem:

https://view.genial.ly/607d7eb3bdbd9e0db28057cd/interactive-image-konstytucja-3-maja